Van overleven naar leven: hoe trauma je zenuwstelsel vormgeeft – en hoe je het kunt helen
We zoeken allemaal rust, verbinding en purpose. Maar wat als precies dát zo vaak buiten bereik lijkt? Wat als je hoofd wéét dat je het anders wil en wil veranderen – maar je steeds op dezelfde steen stoot?
In deze blog deel ik een inspirerend podcastgesprek met Jan Bommerez. Jan spreekt over trauma, het belang van ons autonome zenuwstelsel, en hoe je écht tot heling komt. Niet via het hoofd, maar via het lichaam. Niet met een quick fix, maar met geduld. Niet via controle, maar via zachtheid.
1. Wat is trauma eigenlijk?
Trauma is niet per se wat je overkwam. Het is wat je in je eentje moest dragen. Dat is de kern van wat Jan Bommerez beschrijft als ontwikkelingstrauma: ervaringen in je vroege kindertijd waarin je niet werd gezien, gevoeld of gedragen. Geen zichtbare verwonding – maar wel een diep gemis, alsof er iets grondig mis met je is.
Je zenuwstelsel leert in die vroege jaren: “ik ben niet veilig” of “ik ben een slecht kind”. En precies dát patroon blijft vaak actief, tot ver in je volwassen leven. Zelfs in veilige situaties blijft je systeem alert, gespannen of juist afgevlakt. Je functioneert… maar leeft niet echt. Je staat op overleven en écht genieten staat al lang niet meer in je woordenboek.
2. De rol van je zenuwstelsel
Ons zenuwstelsel is de stille dirigent van onze ervaring. Wanneer je veiligheid ervaart, komt je systeem in ontspanning en kan het gemakkelijk verbinden. Verbinden met jezelf, met het hier en nu, met anderen.
Maar als die diepe bedding en veiligheid vaak in je jeugd ontbrak, ontwikkel je overlevingsstrategieën. Je gaat dan heel erg je best doen, pleasen, je perfectioneren.
"Je leeft dan niet vanuit zijn, maar vanuit overleven."
3. De kracht van de kernwonde
Onder de overlevingsstrategieën en allerlei gedragspatronen zit vaak een diepe overtuiging: “ik ben niet goed genoeg.”
Jan noemt dat de kernwonde. Die ontstaat wanneer je als kind liefde moest verdienen.
Van daaruit ontstaan ‘beschermlagen’: perfectionisme, pleasegedrag, controle, vermijden. Het tragische is: hoe harder je probeert om liefde te krijgen, hoe verder je van jezelf afraakt.
En zelfs al weet je rationeel dat je goed genoeg bent… je zenuwstelsel gelooft daar niets van. En dus moet heling niet alleen via het denken gebeuren, maar vooral via het lichaam.
Jan benadrukt dat deze overtuigingen niet bewust gekozen zijn, maar neurologisch ingebed zijn in het zenuwstelsel. Om die reden hebben we lichaamsgericht en ervaringsgericht te werken in plaats van uitsluitend mentaal of cognitief. En liever traag dan snel…
Veelvoorkomende kernovertuigingen
❌ Over jezelf
“Ik ben niet goed genoeg”
“Er is iets mis met mij”
“Ik ben niet beminnenswaardig”
“Ik moet mij bewijzen om liefde te verdienen”
“Mijn emoties zijn te veel / niet welkom”
“Als ik mezelf echt laat zien, word ik afgewezen”
“Ik mag er alleen zijn als ik iets beteken voor anderen”
❌ Over verbinding
“Ik moet het alleen doen”
“Ik kan niemand echt vertrouwen”
“Als ik me open, word ik gekwetst”
“Liefde is voorwaardelijk”
“Kwetsbaarheid is gevaarlijk”
❌ Over veiligheid en controle
“Ik moet altijd alert zijn”
“De wereld is onveilig”
“Als ik controle loslaat, gaat het mis”
“Ik mag geen fouten maken”
❌ Over gevoel en expressie
“Ik mag niet voelen wat ik voel”
“Ik moet me sterk houden”
“Als ik huil, ben ik zwak”
“Boosheid is gevaarlijk”
❌ Over energie en zelfzorg
“Rust nemen is lui zijn”
“Ik moet doorgaan, anders val ik door de mand”
“Zelfzorg is egoïstisch”
4. Waarom ‘snelle heling’ je kan vertragen
We willen vaak snel resultaat. Koude douches, ademhaling, ayahuasca, ijsbaden…. Maar volgens Jan kan te veel, te snel juist averechts werken.
“Als je zenuwstelsel nog in freeze zit, en je gooit er een intense ervaring bovenop, dan activeer je opnieuw een trauma-respons.”
Heling vraagt tijd. Vertraging. Herhaling. Een zachte herbedrading. Niet via pieken, maar via integratie. Want het zenuwstelsel is intelligent. Het laat maar toe wat je kán dragen.
Wanneer we genoeg “container” opbouwen, toont het zenuwstelsel je in laagjes wat nog aandacht en liefde vraagt.
5. Je kunt het niet alleen – en dat is oké
Heling gebeurt in relatie. Dat is geen zwakte, maar een neurologisch feit. Je zenuwstelsel leert veiligheid via coregulatie: een ander die zó aanwezig is, dat jouw systeem zich ontspant.
Dat kan een vriend zijn, een partner, een dier, een therapeut. Iemand die niet wil ‘fixen’, maar gewoon blijft – in zachtheid en verbinding.
"Je lichaam herkent veiligheid. Niet door woorden, maar door toon, blik en aanwezigheid."
6. Innerlijk kindwerk
Je innerlijke kind kan ook geheeld worden door jezelf. Een zachte, bemoedigende, niet-oordelende volwassene in jou kan in contact komen met het gekwetste deel. Je kunt jezelf geruststellen, jezelf dragen, jezelf aanmoedigen.
"You can reparent yourself – via zelfcompassie en innerlijk kindwerk."
7. Van overleven naar floreren: posttraumatische groei
Wanneer innerlijk kindwerk, traumatherapie en diepe zelfregulatie hun werk hebben gedaan, kom je dichter bij wie je oorspronkelijk bent. Je hoeft niet meer te compenseren of jezelf te beschermen. Je belichaamt je authentieke zelf – met de innerlijke rust om gewoon te zijn.
Dan ontstaat er ruimte voor iets nieuws: genieten, creativiteit, zingeving en een diepe belichaamde aanwezigheid. Niet omdat je iets moet bewijzen. Maar omdat je afgestemd leeft – op jezelf, op het moment, op wat er werkelijk toe doet.
"Posttraumatische groei is het moment waarop je jezelf niet langer hoeft te worden – je mag gewoon zijn."
Ten slotte - wat neem je mee?
Heling is geen rechte lijn. Het is een spiraal. Je komt lagen opnieuw tegen, maar telkens met meer bewustzijn.
Dat vraagt moed. Maar vooral: zachtheid. Zachtheid voor jezelf, voor je tempo, voor je lichaam dat al zo lang zijn best doet.
Misschien begint jouw weg naar heling wel met deze vraag: “Wat als er niks mis is met mij – alleen een zenuwstelsel dat veiligheid nodig heeft?”
Interesse om verder te verdiepen?
Mathieu begeleidt mensen al jaren in het helen en reguleren van hun zenuwstelsel via ademwerk en lichaamsgerichte therapie. Zijn aanpak is zacht, verdiepend en effectief – afgestemd op jouw ritme.
Ontdek de kracht van hartcoherentie en verbonden ademwerk in onze workshops.
Lees meer over de polyvagaaltheorie van Porges.
Of beluister het volledige gesprek met Jan via de 100% Inspiratie Podcast.
Hartcoherentietraining
Leren loslaten en ontspannen.
Minder in je hoofd, meer in je lijf. 🦋
NIEUW 🦋 - hartcoherentie 2.0 When your heart leads, the quantum responds. ✨
“Quantum shift” – een ervaringsgerichte workshop in hartintelligentie, breincoherentie en quantum creatie. ✨
Deze workshop is gebaseerd op de nieuwste inzichten uit neurowetenschap, epigenetica en kwantumfysica. We stappen uit het oude wereldbeeld van oorzaak en gevolg – waarin jij een slachtoffer bent van je omstandigheden – en stappen in het veld van mogelijkheden, waar je leert creëren vanuit bewustzijn. Want als jij verandert, verandert alles. 🦋 🌱 🙌 🥰
Meer weten? Lees alvast het blogartikel “Quantum jumpen naar jezelf“
